Vodka là loại rượu chưng cất, trong, thường là không màu (trừ phi pha thêm hương liệu) và có độ cồn tương đối cao từ 35% đến 50%. Nguyên liệu để sản xuất rượu vodka thường là khoai tây, hoặc một số loại ngũ cốc lên men.
Vodka nguyên là thứ rượu có nguồn gốc từ một số nước Đông Âu nhất là Nga, Ba Lan và Litva. Nó cũng có truyền thống lâu đời ở Bắc Âu. Các khu vực này thường được gọi là vùng Vodka (Vodka Belt) không chỉ vì Vodka có nguồn gốc ở đây mà còn vì đây là nơi sản xuất và tiêu thụ vodka nhiều nhất thế giới.
Chuyện kể rằng, năm 988 sau công nguyên, Hoàng tử nước Ukraina quyết định rằng đã đến lúc các thần dân của mình phải chuyển từ kẻ vô thần sang 1 đất nước có tôn giáo. Người đầu tiên bước vào gặp Hoàng tử là các giáo sĩ Do Thái. Hoàng tử lắng nghe họ trình bày về tôn giáo của mình rồi tiễn họ ra về với lời nhận xét rằng đạo Do Thái không sở hữu đất đai gì cả. Tiếp đến là các giáo sĩ Hồi giáo. Hoàng tử rất ấn tượng với những lập luận thông tinh của các vị giáo sĩ này và sự thành công mà Hồi giáo đạt được trong chính trị và quân sự, nhưng khi nghe được rằng 1 trong những bộ luật của Hồi giáo là cấm uống rượu, Hoàng tử hoảng sợ vội tiễn họ đi. Cuối cùng các vị linh mục Thiên Chúa giáo bước vào và nói rằng những tín đồ của Thiên Chúa không những được uống rượu mà nhà thờ còn sử dụng rượu trong các nghi lễ của mình như Lễ Ban Thánh Thể. Điều này đã thuyết phục Hoàng tử và theo lệnh của ngài, các thần dân Ukraina đổ xô nhau chuyển sang đạo Thiên Chúa giáo.
Trên đây chỉ là 1 câu chuyện vui nhưng lại mô tả rất chính xác tầm ảnh hưởng của rượu đối với người Slava (chiếm đa số ở Đông Âu) và Scandinava (chiếm đa số ở Bắc Âu). Mùa đông kéo dài khắc nghiệt ở châu Âu cản trở việc vận chuyển rượu vang, bia và các đồ uống có độ cồn thấp bởi chúng dễ dàng bị đông lạnh trong quá trình vận chuyển. Vì vậy, người ta đã tạo ra 1 loại rượu mạnh được làm từ ngũ cốc được chưng cất hoặc khoai tây lên men: Vodka.
Rượu vodka bao nhiêu độ? Vodka là loại rượu chưng cất, trong vắt, thường là không màu (trừ phi pha thêm hương liệu) và có độ cồn khá cao từ 35% đến 50%. Nguyên liệu để sản xuất vodka thường là khoai tây, hoặc một số loại ngũ cốc (lúa mạch đen, tiểu mạch), lên men. Vodka từ khoai tây thì có vị hơi chát hơn và ko dịu như vodka lúa mạch.
Sự ra đời của vodka đưa chúng ta trở lại thời Trung cổ, thời điểm nó bắt đầu trở nên phổ biến. Loại rượu này được sản xuất từ khoai tây và với mục đích ban đầu là để chữa bệnh. Các chuyên gia cho rằng việc sử dụng nó rất phổ biến ở Nga vì nó là một phương thuốc hiệu quả chống lại thời tiết lạnh. Vodka theo tiếng Nga nghĩa là “ít nước” mà nhiều cồn.
Ngày nay, người ta vẫn còn tranh cãi nguồn gốc của vodka đến từ Nga hay Ba Lan? Người Ba Lan nói rằng vodka được phát minh từ Ba Lan rồi sau đó mới du nhập sang Nga. Ngược lại, người Nga công bố rằng vodka bắt đầu được sản xuất ở nước họ vào thế kỷ thứ 9, nhưng bằng chứng chỉ ra rằng chỉ đến khi vào thế kỷ thứ 11 thì xưởng sản xuất vodka đầu tiên mới được thành lập ở Khynovsk.
Nhiều tài liệu ghi nhận rằng, những người đầu tiên phát hiện ra phản ứng hóa học thú vị này là các giáo sĩ Nga. Vào thế kỷ 15, các tu viện của Nga bắt đầu sản xuất vodka hạt. Năm 1540, Sa hoàng Ivan đã áp đặt độc quyền vodka đầu tiên. Giấy phép chưng cất được phân phát cho các nhà quý tộc, còn lại đều bị cấm. Việc sản xuất vodka đã trở thành 1 phần không thể thiếu được của xã hội Nga. Các lãnh chúa đặt lò chưng cất trên lãnh địa của họ và làm ra các loại vodka cao cấp được ướp với các mùi hương. Sa hoàng duy trì các lò chưng cất tại lâu đài của mình, chính tại nơi này việc chưng cất lại nhiều lần đã ra đời. Vào năm 1780, 1 nhà điều chế thuộc 1 trong số các lò chưng cất đó đã phát minh ra việc sử dụng than lọc để làm tinh khiết vodka.
Trong suốt lịch sử Nga, công thức, cách sản xuất và bán vodka đã thay đổi nhiều lần. Hệ thống cho thuê hầm rượu, quyền sản xuất và bán vodka khiến cho những người sản xuất vodka trở nên giàu có. Trước 1885, vodka chỉ được bán trong xô (12,3 lít 1 xô), sau này, việc đóng chai mới trở nên phổ biến. Hoàng hậu Catherine II, người ủng hộ và trao nhiều quyền lợi cho giới quý tộc, cho phép họ có đặc quyền sản xuất và chưng cất vodka.
Việc thay đổi công thức của vodka có liên hệ với tên của nhà hóa học nổi tiếng: Di Mendeleev. Nhà khoa học đã nghiên cứu khối lượng và tỷ lệ trọng lượng lý tưởng của rượu và nước trong một năm rưỡi. Sau đó, ông đã công bố những phát hiện tìm được trong luận án tiến sĩ “Kết hợp Rượu và Nước”. Kết luận của Mendeleev được đánh giá cao và áp dụng thành công trong sản xuất rượu và vodka. Năm 1894 – 1896, tiêu chuẩn quốc gia về vodka được thành lập và độc quyền nhà nước về vodka dần dần lan rộng trên khắp đất nước. Tuy nhiên, đến tận thế kỷ 18, nông dân Nga mới bắt đầu uống vodka và việc sử dụng nó trở nên phổ biến ở Nga.
Trước thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19, công nghiệp vodka Nga có lẽ là ngành khoa học kỹ thuật tiến bộ nhất trên cả nước. Các loại hình chưng cất mới và các kỹ thuật sản xuất từ Tây Âu được nhanh chóng nhập khẩu và ứng dụng. Chính quyền tiếp tục tài trợ và kiểm soát việc nghiên cứu vodka. Theo luật 1902, vodka làm từ lúa mạch đen có nồng độ cồn 40% sử dụng nước chưa chưng cất và không ướp thêm mùi vào, đúng với tiêu chuẩn vodka Nga.
Vào thế kỷ thứ 14 khi mà Đại sứ Anh Quốc khi sang thăm và làm việc tại Maxcơva của Nga lần đầu tiên có gọi vodka là thứ đồ uống quốc gia của Nga. Vào năm 1917, trong cuộc Cách mạng Nga, khi dân chúng bắt đầu rời khỏi đất nước về phía châu Âu, và họ đã mang theo những gì? Vodka của họ. Vodka được du nhập từ Nga sang Thuỵ Điển. Chính phủ Thụy Điển lúc bấy giờ đã có lệnh cấm sản xuất vodka bởi họ cho rằng uống vodka không có lợi cho sức khoẻ. Tuy nhiên sau đó họ đã nhận thấy rằng thuế thu được tăng thêm từ việc bán rượu vodka đáng kể hơn so với sự sút giảm sức khoẻ của dân Thuỵ Điển vì bán rượu chui.
Nhưng phải đợi đến Thế chiến thứ 2, thời điểm lịch sử mà vodka được trao vào tay người Bắc Mỹ, vodka mới được toàn thế giới công nhận. Từ thế kỷ thứ 16 trở đi, Ba Lan và Phần Lan đã quyết định lấy vodka làm đồ uống quốc gia của họ. Riêng Nga, mãi đến thế kỷ thứ 17 họ mới chính thức công bố vodka là đồ uống quốc gia của mình.
Ngày nay, vodka được lan rộng đi khắp nơi ở Châu Âu, Châu Mỹ và Châu Á. Vodka đã được xem là thứ đồ uống nổi tiếng và phổ biến trên khắp toàn cầu. Vodka ngày càng được hoàn thiện hơn về công nghệ sản xuất cũng như tinh chế và thưởng thức theo các cách khác nhau.
Để thưởng thức hết mùi vị tuyệt vời của vodka, bạn cần thưởng thức khi chúng lạnh và sử dụng loại ly có chân dài. Hãy sử dụng cả thị giác, khứu giác và vị giác của bạn để cảm nhận rõ ràng nhất.
Trước khi uống vodka, hãy hướng ly của bạn về hướng có ánh sáng để cảm nhận sự trong vắt và phản quang của rượu. Tùy theo loại vodka bạn chọn mà đó có thể là màu xanh dương, màu vàng hay xanh lá. Những loại rượu vodka hảo hạng sẽ có dạng kem mịn hơi sền sệt khi được đông lạnh.
Tiếp đến, bạn hãy xoay nhẹ ly rượu để cảm nhận được mùi hương của vodka. Vodka ngon sẽ có một hương thơm ngọt ngào trong khi những loại tệ hơn sẽ có mùi của cồn. Khi thưởng thức thức uống này, hãy nhấm nháp từng ngụm rượu nhỏ để có thể cảm nhận rõ vị ngon của rượu, cảm nhận sự bùng nổ của mùi vị lan tỏa trong vòm miệng và lan truyền đến từng tế bào trong cơ thể. Dư vị của rượu vodka sau khi bạn nuốt có thể ngọt ngào hoặc hơi chát, sâu đậm hay chỉ thoáng qua, còn tùy thuộc vào từng người.
Vodka thường đi kèm với lời chúc tụng và được uống trong một cốc nhỏ. Bạn nên cạn chén trong một lần uống để tránh bị coi là không lịch sự. Ở phương Tây, rất hiếm khi người ta pha vodka với bất kỳ loại đồ uống nào vì họ sẽ coi đó là việc làm lãng phí rượu. Tuy nhiên, thi thoảng họ cũng pha vodka với bia và gọi hỗn hợp này là Yorsh và thật may là bạn sẽ không bị coi là thô lỗ nếu không uống hết đồ uống này trong một hơi.
Tại Nga, khi người ta uống cạn chén vodka trong một lần nâng cốc, bí quyết để làm việc này đó là hít một hơi thật sâu và uống. Không sì sụp nhấp ngụm. Khi uống xong, họ thở qua mũi và ăn zakuski ngay lập tức. Zakuski thường là đồ muối như hành, dưa chuột. Vodka cũng thích hợp với đồ ăn kèm mặn, chua và nhiều béo, chúng giúp cơ thể bạn trung hòa đáng kể lượng cồn có trong rượu.
Vodka là 1 khoái lạc cuộc sống, tuy nhiên cũng có thể trở nên nguy hại nếu bạn lạm dụng nó quá đà. Vodka là bạn của đàn ông, hơn nữa còn thân cận đến mức suồng sã, không câu nệ, không đòi hỏi và cũng không phán xét.
Mặc dù bia đang ngày càng trở nên phổ biến, nhưng người ta chỉ coi nó là thứ đồ giải khát và không thể đọ nổi với vodka. Một loại rượu nổi tiếng và được ưa chuộng như vậy, dĩ nhiên là nhiều nơi trên thế giới đua nhau sản xuất. Họ làm cho công thức của vodka bị biến đổi, vì vậy, chất lượng rượu giảm sút. Dĩ nhiên, nước Nga luôn chú ý đấu tranh bảo vệ thương hiệu vodka của mình. Thế kỷ 20 đã để lại dấu ấn của mình trong lịch sử phát triển rượu Vodka, xuất hiện nhiều mác rượu vodka mới như Maxkovxkaya, Xtolichnaya, Ruxxkaya, Kubanxkaya, Xtarka, Zubrovka, Perxovka, Psenixkaya, Xibirxkaya. Riêng loại Xibirxkaya có nồng độ cao hơn cả (45%). Nhà nước Nga đã thông qua nghị quyết nêu rõ 17 mác rượu Vodka, trong đó có các loại Maxkovxkaya, Xtolichnaya, Ruxxkaya là thuộc bản quyền nhà nước Nga. Hiện nay, các thương hiệu này được bảo vệ như những tài sản quốc gia và độc quyền này của nước Nga đã được tòa án quốc tế Lahay khẳng định.
Ở các nước phương Tây, người ta cũng thích dùng vodka làm nguyên liệu cho các loại cocktail, từ đơn giản Wodka Lemon, Screw Driver đến màu mè như White Russian, Sex on the beach, Swimming Pool,… Vodka có khả năng kích thích tiêu hóa và làm ấm cơ thể, lại rất tinh khiết nên ít gây tác dụng phụ. Không có gì giúp bạn vượt qua mùa đông khắc nghiệt ngoài một ly vodka 50% được thêm hương vị của ớt cả.